در ادامه همه ی این موارد بررسی خواهد شد. اختلالات تیروئیدی، شرایطی هستند که غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می دهند ، این غده پروانه ای شکل است و در جلوی گردن قرار دارد.
تیروئید نقش های مهمی در تنظیم فرآیندهای متابولیکی متعددی در سراسر بدن دارد.انواع مختلفی از اختلالات تیرویید بر ساختار یا عملکرد آن اثر می گذارد.غده تیرویید در اطراف نای واقع شده است ، یک ناحیه نازک از بافت در وسط غده, که به نام حلق شناخته می شود, به دو بخش تیروئید در هر طرف متصل می شود.
تیروئید از ید، برای تولید هورمون های حیاتی استفاده می کند. تیروکسین که به نام T4 نیز شناخته می شود, هورمون اولیه تولید شده توسط این غده است.
پس از رفتن از طریق جریان خون به بافت های بدن, بخش کوچکی از T4 آزاد شده از غده به تریودیمیتیرونین (T3) تبدیل می شود، که فعال ترین هورمون است. عملکرد غده تیروئید با یک مکانیسم بازخورد مغز تنظیم می شود.
هنگامی که سطوح هورمون تیروئید پایین هستند، هیپوتالاموس در مغز یک هورمون ترشح هورمون آزاد (TRH) را تولید می کند و باعث می شود غده هیپوفیز (در پایه مغز) هورمون ترشح غده تیرویید (TSH) را آزاد کند. TSH غده تیروئید را تحریک می کند، تا T4 بیشتری را آزاد کند.
از آنجا که غده تیرویید کنترل غده هیپوفیز و هیپوتالاموس را برعهده دارد، اختلالات این بافت ها می توانند بر عملکرد تیروئید تاثیر بگذارند و مشکلات تیروئیدی ایجاد شود
انواع ویژه ای از اختلالات تیروئیدی وجود دارد، که طبق آنچه در بخش سلامت نمناک پیش از این هم گفته شد شامل موارد زیر می شود:
نتیجه تولید ناکافی هورمون ها توسط غده تیروئید است.ممکن است که از مشکلات درون غده تیروئید، غده هیپوفیز، یا هیپوتالاموس رشد کند.
پر کاری تیروئید، تولید بیش از حد هورمون تیروئید را توصیف می کند که یک وضعیت کم تر عمومی شایع تری نسبت به کم کاری تیروئید است. علائم پر کاری تیروئید معمولاً به افزایش سوخت و ساز مربوط می شوند. در موارد خفیف تر، ممکن است علائم ظاهری وجود نداشته باشد.
گواتر توسعه غده تیرویید را بدون در نظر گرفتن دلیلی توصیف می کند. (گواتر) بیماری خاصی نیست.(گواتر) ممکن است با کم کاری تیروئید, پر کاری تیروئید, یا عملکرد نرمال تیروئید مرتبط باشد.
گره ها، برآمدگی ها یا توده های غیر عادی در تیروئید هستند. گره ها می تواند ناشی از کیست های خوش خیم، تومورهای خوش خیم و یا کم تر، با سرطان ها تیروئید ایجاد شود. گره ها ممکن است تکی یا چند گانه باشند و می توانند با اندازه متفاوت وجود داشته باشند. اگر برآمدگی بیش از حد بزرگ باشد، ممکن است باعث ایجاد علائم مربوط به فشردگی سازه های مجاور شود.
سرطان تیروئید در میان زنان بالغ نسبت به مردان یا جوانان بسیار رایج است.حدود 2 / 3 مورد از موارد در زیر 55 سالگی در افراد رخ می دهند.انواع مختلفی از سرطان تیروئید بسته به نوع سلول خاص درون تیروئید که سرطانی شده است، وجود دارد.
اغلب موارد سرطان تیروئید دارای رشد خوب و میزان زنده ماندن بالا است، به ویژه زمانی که در مراحل اولیه خود تشخیص داده شده باشد.
علاوه بر سابقه کامل پزشکی و معاینه فیزیکی، آزمایش های تخصصی برای تشخیص اختلالات تیروئیدی به کار می رود.تست های خون معمولاً برای اندازه گیری میزان هورمون های تیروئید و TSH انجام می شوند.
تست خون برای شناسایی آنتی بادی در برابر بافت تیروئید نیز ممکن است توسط پزشک شما، مانند تیترهای آنتی تیروئلاگلولین، آنتی تیروپراکسیداز، یا TSH محرک گیرنده، تجویز شود.
معمولاً در زمانی که گره های تیروئید و یا بزرگ شدگی تیروئید وجود دارند، از تست های تصویری استفاده می شود.سونوگرافی می تواند ثبات بافت درون غده را نشان دهد و اغلب می تواند کیست یا تجمع کلسیم را آشکار کند.سونوگرافی نمی تواند از یک فرآیند بدخیم، تمایز قایل شود.
اختلالات تیروئیدی می توانند توسط دارو و یا در برخی موارد، جراحی درمان شوند.درمان به مشکل تیروئید بستگی خواهد داشت.
داروها می توانند به جایگزینی هورمون تیروئید در کم کاری تیروئید داده شوند. چنانچه در این بخش از سلامت نمناک توضیح داده ایم هورمون تیروئید مصنوعی، از طریق دهان به شکل قرص دریافت می شود. هنگامی که پرکاری تیروئید وجود دارد، داروها می توانند برای کاهش تولید هورمون تیرویید و یا جلوگیری از آزادی آن از غده به کار روند.
داروهای دیگر را می توان برای کمک به مدیریت علائم پرکاری تیروئید داد و باعث اتفاقاتی نظیر افزایش ضربان قلب می شود.اگر پرکاری تیروئید با داروها کنترل نشود، تخریب رادیو اکتیو ممکن است انجام شود.تخریب، شامل دادن مقدار ید با رادیواکتیویته است که به طور انتخابی بافت تیروئید را نابود می کند.
جراحی را می توان برای جدا کردن (گواتر) بزرگ یا گره عملکرد بالا در داخل غده به کار برد.جراحی, زمانی که امکان سرطان تیروئید وجود دارد, ضروری است.اگر غده تیروئید به طور کامل حذف شود, فرد باید هورمون تیروئید مصنوعی برای زندگی اش بگیرد.
جراحی تیروئید نیز می تواند در بیماری های گریو (تیروئیدکتومی زیرجلدی) مورد استفاده قرار گیرد و قبل از درمان RAI و داروهای ضد سرطان, درمان انتخاب شود.امروزه زیاد استفاده نمی شود.
در بیشتر موارد، اختلالات تیروئیدی می تواند به خوبی مدیریت شود و تهدید به زندگی نباشد. برخی شرایط ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. دیدگاه اکثر افراد مبتلا به سرطان تیروئید نیز خوب است، اگرچه بیماران مبتلا به سرطان تیروئیدی که سرطانشان در سراسر بدنشان گسترش می یابند، دارای میزان عمر کمتری هستند.
تیروئیدیت، التهاب غده تیرویید است. این می تواند مقدار هورمون تولید شده را کاهش دهد. تیروئیدیت هاشیموتو، یک بیماری بدون درد سیستم ایمنی است که ارثی می باشد. تیروئیدیت، در 5 % تا 9 % از زنان بعد از زایمان رخ می دهد. این معمولاً یک شرط موقتی است.
با بیماری گریو, غده تیروئید ممکن است بیش فعال باشد و هورمون زیادی تولید کند. این مشکل همچنین گواتر سمی پراکنده (غده تیرویید بزرگ)، نامیده می شود.
تیروئیدیت، اختلالی است که می تواند دردناک یا بدون درد باشد، می تواند هورمون هایی را آزاد کند که در غده تیروئید ذخیره شده اند و برای چند هفته یا چند ماه باعث پرکاری تیروئید می شوند. این تنوع بدون درد، اغلب در زنان بعد از زایمان رخ می دهد.
ید بیش از حد در تعدادی از داروها مثل آمیودارون، محلول لوگول (ید) و برخی شربت سرفه ها یافت می شود و ممکن است باعث شود که تیروئید هورمون خیلی زیاد یا خیلی کمی در برخی افراد تولید کند.
کم کاری تیروئید، بیماری خاموش
اگر از خستگی مداوم و بیدلیل رنج میبرید شاید بهتر است مراقب عملکرد غدهی تیروئید خود باشید. این غدهی پروانهای شکل که در جلوی گردن و زیر سیب آدم قرار دارد، با ترشح هورمون، سوخت و ساز بدن را کنترل میکند. از جمله بیماریهای مرتبط با این غده، کم کاری تیروئید است. این بیماریِ خاموش ممکن است سالها در بدن فرد مبتلا باقی بماند ولی به درستی تشخیص داده نشود، چرا که علائم آن پراکنده و مبهم است و به همین دلیل پزشک در تشخیص بیماری گمراه میشود.
بیشتر مواقع کم کاری تیروئید، به مشکلات تیروئيد مربوط نمیشود، بلکه عملکرد نامناسب سیستم ایمنی بدن، این بیماری را ایجاد میکند. آزمایش آنتیبادی، راه مناسبی برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن و تشخیص کم کاری تیروئید است. به گفتهی دکتر داتیس خرازیان (Dr. Datis Kharrazian) نود درصد افرادی که کم کاری تیروئید دارند مبتلا به هاشیموتو هستند. هاشیموتو یکی از بیماری های خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به بافتهای غدهی تیروئيد حمله میکند و آنها را از بین میبرد. بنابراین برای درمان بیماریهای تیروئید یا هر بیماری خودایمنی دیگر، ابتدا باید منشاء بیماری کشف شود و نباید علائم بیماری را با دارو سرکوب کرد. برای درمان کم کاری تیروئید و یا پیشگیری از بروز آن، در این مقاله 13 روش ساده و طبیعی ارائه شده است.
اولین خط دفاعی برای درمان کم کاری تیروئید تغییر رژیم غذایی است. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از خستگی مفرط و مه مغزی (Brain fog) -گیجی، فراموشی و عدم تمرکز رنج میبرند. برای رفع خستگی و کسب انرژی، افراد به استفاده از قند و کافئین رو میآورند. این دو ماده بسیار مضر هستند و علاوه بر ایجاد سایر بیماری ها و نوسان در قند خون، عملکرد تیروئید را نیز دچار مشکل میکنند.
یک رژيم غذایی مناسب، فاقد کافئین و قند (کربوهیدرات) است. مصرف کربوهیدراتهای فرآوری شده مثل آرد نیز باید کاهش پیدا کند چرا که این مواد عملکردی شبیه قند در بدن دارند. همچنین باید استفاده از کربوهیدراتهایی که به غلات مربوط میشوند را به حداقل رساند و از سبزیجات غیرنشاستهای استفاده کرد.
چون هورمون تیروئید برای انتقال به تمام بافتهای بدن نیاز به پروتئین دارد، باید در هر وعدهی غذایی از پروتئین استفاده کنید. این ماده به عملکرد طبیعی غدهی تیروئید کمک میکند. مغزها، کرهی مغزها، محصولات دامیِ بدون آنتی بیوتیک (ارگانیک، گوشت دامهای محلی و علفخوار، تخم مرغ و ماهیهای پرورشیِ سالم) و حبوبات حاوی پروتئین هستند.
سویا و مشتقات آن مانند توفو (پنیر سویا)، شیر سویا، گوشت جایگزین (گوشت مصنوعی)، خوراکیهای انرژیزا و… حاوی پروتئین هستند، اما این محصولات حتی اگر به صورت ارگانیک و بدون اصلاح ژنتیکی باشند باز هم در عملکرد گیرندههای هورمونی و چرخهی بازخورد در سیستم غدد درونریز اختلال ایجاد میکنند.
چربی دوست شما است و کلسترول مادهی سازندهی مسیرهای هورمونی بدن است. اگر به میزان کافی چربی و کلسترول مصرف نکنید، عدم تعادل هورمونی در بدن تشدید میشود. با مصرف چربیهای طبیعی و سالم مانند روغن زیتون، روغن حیوانی، آووکادو، تخم کتان، ماهی، مغزها، کرهی مغزها، پنیر و ماست پرچربِ بدون هورمون و آنتیبیوتیک و شیر نارگیل، در میزان هورمونهای تیروئید بدن خود، تعادل ایجاد کنید.
شاید کمبود مواد مغذی در بدن منجر به کم کاری تیروئید نشود، اما اگر میزان این ریزمغذیها و مواد معدنی در بدن کافی نباشد علائم این بیماری تشدید میشود. مواد مغذی در درمان کم کاری تیروئید عبارتند از ویتامین D، آهن، اسید چرب امگا 3، سلنیوم، روی، مس، ویتامین A و ویتامین B و یُد.
در باور عمومی علت کم کاری تیروئید، کمبود یُد است. دکتر خرازیان با رد این موضوع توضیح میدهد: «اگر فرد به هاشیموتو مبتلا باشد و از مکملهای یُد استفاده کند مثل این است که به روی آتش بنزین میریزد. در نتیجه افراد مبتلا به هاشیموتو باید از مصرف مکملهای ید و نمکهای یددار خودداری کنند. منابع اصلی حاوی ید: سبزیجات و غذاهای دریایی است. منابع ثانوی هم عبارتند از تخممرغ، مارچوبه، لوبیا، قارچ، اسفناج، دانه کنجد، کدو حلوایی، برگ چغندر و سیر.
سطح بهینهی ویتامین D باید بین 50-80 نانوگرم/میلیلیتر باشد و اگر میزان این ویتامین زیر 32 نانوگرم/میلیلیتر باشد در مسیرهای هورمونی اختلال ایجاد میشود.
امگا3 موجود در ماهی، محصولات دامهای علفخوار، دانههای کتان و گردو از اجزای سازندهی هورمونها برای کنترل عملکرد دستگاه ایمنی و رشد سلولی است. امگا3 برای عملکرد تیروئيد مهم است و توانایی واکنش به هورمونهای تیروئید را افزایش میدهد.
ترکیب مولکولی بافت تیروئید تقریبا به ترکیب گلوتن شبیه است. در افرادی که مبتلا به هاشیموتو هستند، مصرف گلوتن ممکن است باعث افزایش حملات دستگاه ایمنی بدن به بافت تیروئيد شود.
گواتر بیماری تورم غدهی تیروئيد است. به آن دسته از مواد غذایی که در ایجاد گواتر نقش دارند، گواترزا یا گواتریژن (Goitrogens) گفته میشود. این مواد عبارتند از: انواع کلم (بروکلی، بروکسل، گل کلم، کلم پیچ، کلم قمری)، شلغم، ارزن، اسفناج، توت فرنگی، هلو، شاهیِ آبی، بادام زمینی، تربچه و سویا. استفاده از این مواد به صورت پخته منعی ندارد چون پختوپز مواد گواترزا را غیرفعال میکند، همچنین میتوان از تربچه و شاهیِ آبی در حد اعتدال استفاده کرد.
گلوتاتیون (Glutathione) یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و در کاهش علائم هاشیموتو موثر است. این آنتیاکسیدان با تنظیم سیستم ایمنی بدن به کاهش بیماریهای خودایمنی کمک میکند، بافت تیروئید را التیام میبخشد و از آن محافظت میکند.
غذاهای کمی حاوی گلوتاتیون هستند، اما برخی از مواد غذایی به تولید گلوتاتیون در بدن کمک میکنند: مارچوبه، کلم بروکلی، هلو، آووکادو، اسفناج، سیر، کدو، گریپ فروت و تخم مرغ خام از این جملهاند. مادهی گیاهی موجود در کلم بروکلی، گل کلم و کلم (خوراکیهای گواترزا) به افزایش ذخیرهی گلوتاتیون کمک میکند.
همانطورکه در بیماری هاشیموتو، سیستم ایمنی به غدهی تیروئید حمله میکند، غذاهایی که باعث التهاب میشوند، در بدن به عنوان مهاجم شناخته شده و واکنشهای خودایمنی را در بدن افزایش میدهند. برای کاهش علائم بیماریهای خودایمنی، مراقب حساسیتهای غذایی خود باشید.
پروبیوتیک ها باکتریهای مفیدی هستند که در رودهی ما زندگی میکنند. در حدود 20٪ از عملکرد تیروئيد به میزان کافی این باکتریها در روده بستگی دارد. برای حفظ میزان این باکتریها باید از مکملهای پروبیوتیک استفاده کنید.
التهاب سیستمیک، پاسخ التهابی بدن به برخی از عوامل بیماریزا است. مصرف موادغذایی فرآوریشده، یکی از عوامل ایجادکنندهی این نوع التهاب در بدن است. اغلب التهابهای سیستمیک و بیماریهای خودایمنی به یکدیگر مرتبط هستند. کاهش مصرف موادغذایی فرآوریشده از ابتلا به این نوع التهاب و بروز بیماریهای خودایمنی جلوگیری میکند.
سندروم خستگی آدرنال در نتیجهی کاهش فعالیت غدهی آدرنال ایجاد میشود. ارتباط تنگاتنگی میان تیروئید و غدهی آدرنال وجود دارد و معمولا در درمان کم کاری تیروئید عملکرد این غده نیز بررسی میشود.
غدهی تیروئيد بسیار حساس است و به عوامل استرس زا واکنش نشان میدهد. تمرینات آرامبخشی مثل یوگا با کاهش استرس و ایجاد تعادل در انرژی و افزایش سوخت و ساز بدن، علائم کم کاری تیروئید را کاهش میدهند.
تیروئيد به اشعه حساس است. برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهای مربوط به غدهی تیروئيد، در مطب دندانپزشکی از یقهی محافظ استفاده کنید.
پر کاری تیروئید چگونه درمان میشود؟
هدف از درمان طبیعی کردن سطح هورمون های تیروئید است. در بیمارانی که علت پر کاری تیروئید مصرف زیاد هورمون باشد باید دوز دارو تنظیم شود. در کسانی که علت بیماری التهاب تیروئید باشد چون بیماری خود محدود شونده است نیاز به درمان اضافه ندارد. در مواردی که علت پرکاری تیروئید بیماری گریوز یا گواتر مولتی ندولر یا گواتر گره ای منفرد سمی باشد درمان شامل یکی از موارد زیر می باشد:
داروهای ضد تیروئید خوراکی که شامل متی مازول که برای بیماران با بیماری گریوز به مدت طولانی و برای علل دیگر پرکاری تیروئید به مدت کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد . با مقدار مناسب دارو کنترل پرکاری تیروئید در عرض چند هفته میسر است. این داروها عوارض جانبی نیز دارند از جمله بثورات پوستی، خارش، تب و بندرت التهاب کبد یا کاهش گلبولهای سفید خون.
بیماران باید جهت شناخت این عوارض آموزش داده شوند و اگر دچار زردی پوست و کهیر یا خارش شدید، تب بالا یا گلو درد شدید شدند، باید داروها را قطع نموده به پزشک خود مراجعه کنند.
با قطع داروی ضد تیروئید احتمال برگشت پر کاری تیروئید وجود دارد.
ید رادیو اکتیو باعث از کار افتادن گواتر یا کوچک شدن گره های سمی که تولید کننده هورمون تیروئید می باشند، می گردد. این درمان بدون خطر است و در بالغین با پر کاری تیروئید بطور گسترده استفاده می شود. اشعه تولید شده توسط این مقدار ید باعث تخریب سلولهای تیروئید می شود، ولی به علت آنکه غلظت آن در تیروئید بیش از نقاط دیگر است، اشعه تولید شده توسط این مقدار ید باعث تخریب سلولهای تیروئید میشود، ولی به علت آنکه غلظت آن در تیروئید بیش از نقاط دیگر است اشعه به سایر نقاط بدن آسیب نمیرساند. ید رادیو اکتیو بطور خوراکی به بیمار سر پایی تجویز میشود.
با اینکه مقدار زیادی از فعالیت ماده رادیو اکتیو ظرف مدت چند روز از بدن خارج می شود، اثرات آن روی غده تیروئید ممکن است ظرف یک تا سه ماه طول بکشد. عارضه جانبی این درمان کم کاری تیروئید است. مدارکی وجود ندارد که این درمان باعث ایجاد سرطان در تیروئید یا دیگر قسمتهای بدن شود. در زنان ایجاد نازائی نمیکند. امروزه در بسیاری از مراکز دنیا تجویز ید رادیو اکتیو برای درمان پرکاری تیروئید در نوجوانان نیز استفاده می شود.
جراحی تیروئید یک درمان دائمی دیگر برای پرکاری تیروئید است. امروزه این درمان کمتر توصیه می شود زیرا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و ایجاد مشکلات پس از جراحی از جمله ایجاد بدشکلی در گردن میشود. به علاوه در موارد نادری ممکن است باعث صدمه به ساختمانهای نزدیک به تیروئید در گردن شود. عارضه دیگر کم کاری تیروئید است که این عارضه براحتی با قرص لووتیروکسین که عارضه جانبی ندارد برای تمام عمر قابل کنترل است.
. داروهایی مانند پروپرانول برای تسکین علائم پرکاری تیروئید به کار می رود تا سایر درمان ها اثر خود را بگذارند.
گرد آوری شده توسط:امیرمحمدچاووش یزدی